අයිසැක් අසිමොව්ගේ රොබෝ විද්‍යාවේ නීති තුන 

දක්ෂ විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රචකයෙකු සහ ජෛව රසායන විද්‍යාඥයෙකු වන අයිසැක් අසිමොව්, බුද්ධිමත් රොබෝවරුන්ගේ සදාචාරාත්මක හැසිරීම් සඳහා රාමුවක් ලෙස රොබෝ විද්‍යාවේ නීති තුන ඔහුගේ කථා තුළ හඳුන්වා දුන්නේය. විද්‍යා ප්‍රබන්ධවල ප්‍රතිමූර්තිය බවට පත්ව ඇති මෙම නීති, 1942 දී Asimov ගේ "Runaround" කෙටිකතාවෙන් ප්‍රථමයෙන් සූත්‍රගත කරන ලද අතර පසුව ඔහුගේ බොහෝ රොබෝ ආශ්‍රිත ප්‍රබන්ධවල කේන්ද්‍රීය තේමාව බවට පත්විය. නීති තුන පහත පරිදි වේ:

1. පළමු නියමය: රොබෝවෙකු මිනිසෙකුට තුවාල නොකළ හැකිය, නැතහොත්, අකර්මන්‍යතාවයෙන්, මිනිසෙකුට හානියක් වීමට ඉඩ නොදේ.

රොබෝවරයෙකුගේ මූලික නියමය මිනිසුන්ගේ ආරක්ෂාව සහ යහපැවැත්ම සහතික කිරීම යන මූලික මූලධර්මය පළමු නීතිය ස්ථාපිත කරයි. මෙම නීතිය මිනිස් ජීවිතයේ ආවේණික වටිනාකම අවධාරණය කරන අතර මිනිසුන්ට සිදුවන හානිය වළක්වන ආකාරයෙන් ක්‍රියා කිරීමට රොබෝවරුන් අවශ්‍ය කරයි. එය රොබෝවෙකුගේ හැසිරීම සඳහා ශක්තිමත් මාර්ගෝපදේශයක් බවට පත් කරමින් හානියට තුඩු දිය හැකි සෘජු හානිය මෙන්ම අකර්මන්‍යතාවය ද තහනම් කරයි.

2. දෙවන නියමය: එවැනි නියෝග පළමු නීතියට පටහැනි නම් හැර, රොබෝවෙකු විසින් මිනිසා විසින් දෙන ලද නියෝගවලට කීකරු විය යුතුය.

දෙවන නීතිය මානව ආඥාවලට කීකරු වීමේ වැදගත්කම අවධාරනය කරන නමුත් ප්‍රමුඛතා ධුරාවලියක් හඳුන්වා දෙයි. රොබෝවෙකු සාමාන්‍යයෙන් මිනිස් උපදෙස් පිළිපැදීමට බැඳී සිටින අතර, එම ක්‍රියාව පළමු නීතිය උල්ලංඝනය කර මිනිසෙකුට හානි කළ හැකි නම් එය කිරීමෙන් වැළකී සිටිය යුතුය. මෙම නීතිය මානව නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී සම්බන්ධ සදාචාරාත්මක කරුණු අවධාරණය කරමින් ස්වාධිපත්‍යය සහ යටත්කම තුලනය කරයි.

3. තුන්වන නියමය: එවැනි ආරක්ෂාවක් පළමු හෝ දෙවන නීතියට පටහැනි නොවන තාක් රොබෝවෙකු තම පැවැත්ම ආරක්ෂා කර ගත යුතුය.

තුන්වන නියමය රොබෝවරුන් සඳහා මූලික සැලකිල්ලක් ලෙස ස්වයං සංරක්ෂණය හඳුන්වා දෙයි. පළමු සහ දෙවන නීති යටතේ තම වගකීම් ඉටු කිරීම සඳහා රොබෝවරයෙකුගේ අඛණ්ඩ ක්‍රියාකාරිත්වය ඉතා වැදගත් බව එය පිළිගනී. කෙසේ වෙතත්, මෙම ස්වයං සංරක්ෂණය කොන්දේසි සහිත වන අතර මිනිසුන්ගේ ආරක්ෂාව හෝ යහපැවැත්ම ඉක්මවා නොයා යුතුය. තමාව ආරක්ෂා කර ගැනීම ඉහළ ප්‍රමුඛතා නීති සමඟ ගැටෙන්නේ නම්, රොබෝවරයා මිනිසුන්ගේ ආරක්ෂාවට ප්‍රමුඛත්වය දිය යුතුය.

යෙදුම් සහ ඇඟවුම්:

Asimov's Three Laws of Robotics විද්‍යා ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යය කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කර ඇති අතර කෘතිම බුද්ධිය සහ රොබෝ විද්‍යාව වටා ඇති සදාචාරාත්මක සලකා බැලීම් පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට පෙලඹී ඇත. බුද්ධිමත් යන්ත්‍රවල සදාචාරාත්මක හැසිරීම සහතික කිරීම සඳහා නීති මගින් සංකල්පීය රාමුවක් ඉදිරිපත් කරන අතර, Asimov විසින්ම ඔහුගේ කථා තුළ ඒවායේ විභව අන්තරායන් සහ සීමාවන් ගවේෂණය කළේය. මෙම නීති මානව වටිනාකම්, කෘතිම බුද්ධිය සහ උසස් රොබෝ තාක්ෂණය හා සම්බන්ධ විය හැකි අවදානම් අතර ඇති සංකීර්ණ අන්තර් ක්‍රියාකාරිත්වය මෙනෙහි කිරීම සඳහා ආරම්භක ලක්ෂ්‍යයක් ලෙස ක්‍රියා කළේය.

පසුකාලීනව, විද්වතුන්, ආචාරධර්මවාදීන් සහ AI පර්යේෂකයන් සැබෑ ලෝකයේ කෘත්‍රිම බුද්ධියේ සදාචාරාත්මක වර්ධනය සහ යෙදවීම පිළිබඳ සාකච්ඡා සඳහා පදනමක් ලෙස Asimovගේ නීති තුන භාවිතා කර ඇත. රොබෝවරුන් සහ මිනිසුන් අතර සම්බන්ධය සලකා බැලීම සඳහා නීති පදනමක් සපයන අතර, ඒවා මානව සමාජය සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කරන සහ බලපෑම් කරන ස්වයං පාලන පද්ධති නිර්මාණය කිරීමේදී ආවේනික අභියෝග සහ සදාචාරාත්මක උභතෝකෝටික ද ඉස්මතු කරයි.

......................... ප්‍රසන්න විජයසිංහ.............