මෙරට පාර්ලිමේන්තුවද ක්‍රියාත්මකකරන UK කැබිනට් අත්පොත...

එක්සත් රාජධානියේ කැබිනට් අත්පොත යනු එක්සත් රාජධානියේ රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වයට අදාළ වන නීති, රීති සහ සම්මුතීන් සකසන ප්‍රධාන ව්‍යවස්ථාමය ලේඛනයකි. එය නීත්‍යානුකූලව බැඳී පවතින ලියවිල්ලක් නොවුනත්, විශේෂයෙන්ම ඇමතිවරුන්ගේ හැසිරීම, අගමැතිවරයාගේ ක්‍රියාකලාපය, මැතිවරණ හැසිරවීම සහ රජයක් පිහිටුවීම සම්බන්ධයෙන් රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ තීරණාත්මක මග පෙන්වීමක් එය සපයයි. එය කුමක්ද, එය වැදගත් වන්නේ ඇයි සහ එහි ප්‍රධාන අන්තර්ගතය පිළිබඳ සම්පූර්ණ සවිස්තරාත්මක ගවේෂණයක් මෙන්න.

1. එක්සත් රාජධානියේ කැබිනට් අත්පොත හැඳින්වීම

කැබිනට් අත්පොත ප්‍රථම වරට 2011 හි ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී, 2010 දී ගෝර්ඩන් බ්‍රවුන් රජය වෙතින් නිර්දේශයක් අනුව ය. රජයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට මඟ පෙන්වන ප්‍රධාන සම්මුතීන් සහ මූලධර්ම සංග්‍රහ කිරීම මෙහි අරමුණ විය. විශේෂයෙන්ම සභාග ආන්ඩු පිහිටුවීම හෝ එල්ලෙන පාර්ලිමේන්තු වැනි අවිනිශ්චිත කාලවලදී. කැබිනට් කාර්යාලය විසින් ලියා ඇති මෙම අත්පොත එක්සත් රාජධානියේ සංකේතනය නොකළ ව්‍යවස්ථාවේවිවිධ පැතිකඩයන් එකට ගෙන එන අතර, නීති රීති දිගුකාලීනව ස්ථාපිත සම්මුතීන් සමඟ ඒකාබද්ධ කරයි.

 2. කැබිනට් අත්පොතේ අරමුණ

අමාත්‍ය මණ්ඩල අත්පොත අමාත්‍යවරුන්, සිවිල් සේවකයන් සහ සාමාන්‍ය ජනතාව සඳහා යොමු මාර්ගෝපදේශයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. එය අරමුණු කරන්නේ:

* රාජ්‍ය ආයතනවල සහ නිලධාරීන්ගේ කාර්යභාරයන් සහ වගකීම් ගෙනහැර දක්වන්න.

*ආණ්ඩුව පිහිටුව ක්‍රියාවලිය පැහැදිලි කරන්න, විශේෂයෙන් පරිවාස පාර්ලිමේන්තු හෝ සභාග සැකසීම්.

*රාජාණ්ඩුව, පාර්ලිමේන්තුව සහ රජය අතර සම්බන්ධය වැනි ව්‍යවස්ථාමය සම්මුතීන් පිළිබඳ පැහැදිලි බවක් ලබා දීම.

*මහ මැතිවරණ පැවැත්වීම, ආණ්ඩු අතර සංක්‍රමණය සහ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම පැහැදිලි කරන්න.

*රජයේ නිලතලවල අමාත්‍යවරුන්ගේ හැසිරීම ඇතුළුව අමාත්‍ය වගකීම පිළිබඳ මග පෙන්වීමක් ඉදිරිපත් කරන්න.

*රජයේ භාවිතයන් මෙහෙයවීමේදී එය සැලකිය යුතු බරක් දරන අතර, එය උසාවියේදී බලාත්මක කළ නොහැකි අතර පවතින නීතිමය රාමුවක් ප්‍රතිස්ථාපනය නොකරයි.

 3. එක්සත් රාජධානියේ කැබිනට් අත්පොතෙහි ප්‍රධාන කොටස්

අත්පොත පරිච්ඡේද කිහිපයකට ව්‍යුහගත කර ඇති අතර, ඒ සෑම එකක්ම රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ විශේෂිත අංශ කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. පහත දැක්වෙන්නේ වඩාත්ම තීරණාත්මක සංරචක වේ:

3.1. ආණ්ඩුව පිහිටුවීම

විශේෂයෙන්ම මැතිවරණයකින් පසු පැහැදිලි බහුතරයක් නොමැති විට රජයක් පිහිටුවීම සම්බන්ධයෙන් නීති රීති සහ සම්මුතීන් සැකසීම කැබිනට් අත්පොතෙහි ඇති වැදගත්ම කාර්යභාරයකි. තනි පක්ෂයකට සමස්ත බහුතර බලයක් නොමැති පරිවාස පාර්ලිමේන්තුවක් ඇති අවස්ථාවක, සුළුතර ආණ්ඩුවක් හෝ සභාග ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමට පක්ෂවලට සාකච්ඡා කළ හැකි ක්‍රියාවලිය කැබිනට් අත්පොතෙහි දක්වා ඇත. තවදුරටත් පාර්ලිමේන්තුවේ විශ්වාසය නොමැති බව පැහැදිලි වුවහොත් ඉල්ලා අස්වීම අගමැතිවරයාට භාර බව මෙම කොටස අවධාරණය කරයි.

*රජතුමා රජය පිහිටුවීමේ ක්‍රියාවලියේදී ඔටුන්න මධ්‍යස්ථභාවය සහතික කරමින් ඉතා සීමිත කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බව ද අත්පොත පැහැදිලි කරයි.

3.2. මැතිවරණ සහ පාර්ලිමේන්තු වාර

මහ මැතිවරණය, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම සහ ආණ්ඩු අතර සංක්‍රාන්ති කාලය සම්බන්ධ නීතිරීති පිළිබඳ ගැඹුරු පැහැදිලි කිරීමක් කැබිනට් අත්පොත සපයයි. එය 2022 දී එය අවලංගු කිරීමට පෙර, පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මැතිවරණයක් කැඳවිය හැකි කොන්දේසි නියම කරන ලද ස්ථාවර කාලීන පාර්ලිමේන්තු පනත 2011 ගැන නිශ්චිත සඳහනක් කරයි.

ස්ථාවර කාලීන පාර්ලිමේන්තු පනත අවලංගු කිරීමෙන් පසුවද, අත්පොතෙහි භාරකාර ආණ්ඩු  පිළිබඳ සම්මුතීන් සහ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට බලයේ සිටින අගමැතිවරයෙකුට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට අවශ්‍ය ක්‍රියා පටිපාටිය තවමත් පැහැදිලි කරයි.

3.3. අමාත්‍යංශ හැසිරීම් සහ වගකීම්

මෙම අත්පොතෙහි, සාමූහික වගකීම යන සංකල්පය ඇතුළුව අමාත්‍ය හැසිරීම් පිළිබඳ මූලධර්ම ගෙනහැර දක්වයි, එහිදී කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් ගනු ලබන තීරණවලට පෞද්ගලික අදහස් නොසලකා සියලුම අමාත්‍යවරුන් විසින් ප්‍රසිද්ධියේ සහාය දිය යුතුය. එය තනි පුද්ගල අමාත්‍ය වගකීම ආවරණය කරයි, එමඟින් අමාත්‍යවරුන් තමන්ගේම ක්‍රියාවන් සහ ඔවුන්ගේ දෙපාර්තමේන්තු වල කටයුතු සඳහා පාර්ලිමේන්තුවට වග කිව යුතුය. මෙම කොටසේ ඇමතිවරුන්ගේ හැසිරීම පාලනය කරන සහ රාජ්‍ය කාර්යාලයේ සදාචාරාත්මක ප්‍රමිතීන් අවධාරණය කරන වෙනම ලේඛනයක් වන අමාත්‍ය සංග්‍රහයද සඳහන් කරයි.

 3.4. අගමැතිවරයාගේ සහ කැබිනට් මණ්ඩලයේ කාර්යභාරය

අමාත්‍යවරුන් පත් කිරීම, කැබිනට් මණ්ඩලයේ මුලසුන දැරීම සහ රටට නායකත්වය සැපයීම සඳහා වගකිව යුතු එක්සත් රාජධානියේ රජයේ ප්‍රධානියා ලෙස අගමැතිවරයාගේ භූමිකාව අත්පොත අර්ථ දක්වයි. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට නිර්දේශ කිරීමටත් දේශීය හා විදේශීය ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ සාකච්ඡා මෙහෙයවීමටත් අගමැතිවරයාට බලය ඇත. කැබිනට්  ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්ති සහ උපාය මාර්ග සාකච්ඡා කර අනුමත කරන රජයේ තීරණ ගැනීමේ මධ්‍යම ආයතනය ලෙස විස්තර කෙරේ. කැබිනට් මණ්ඩලය තුළ තීරණ ගන්නා ආකාරය, කැබිනට් කමිටුවල කාර්යභාරය සහ එකඟ නොවීම් නිරාකරණය කර ගැනීමේ ක්‍රියා පටිපාටි මෙම අත්පොත විස්තර කරයි.

3.5.  රාජාණ්ඩුව සහ ඔටුන්න හිමි භූමිකාව

එක්සත් රාජධානිය ව්‍යවස්ථාපිත රාජාණ්ඩුවක් වන අතර,අත්පොත අවධාරණය කරන්නේ රජතුමාගේ භූමිකාව බොහෝ දුරට චාරිත්‍රානුකූල බවයි. එය අගමැතිවරයෙකු පත් කිරීම සහ පාර්ලිමේන්තුව විසින් සම්මත කරන ලද පනත්වලට රාජකීය අනුමැතිය ලබා දීම වැනි රැජිනගේ (හෝ රජුගේ) විශේෂ බලතල ගෙනහැර දක්වයි, නමුත් මේවා අමාත්‍යවරුන්ගේ උපදෙස් මත ක්‍රියාත්මක වන බව අවධාරණය කරයි. ආණ්ඩු පිහිටුවීමේදී, විශේෂයෙන්ම එල්ලෙන පාර්ලිමේන්තු වලදී, රාජාණ්ඩුවේ කාර්යභාරය වන්නේ මධ්‍යස්ථව සිටීම සහ ස්ථාපිත සම්මුතීන්ට අනුව ක්‍රියා කිරීමයි.

3.6. බෙදා හරින ලද පරිපාලන සමඟ සම්බන්ධතාවය

ස්කොට්ලන්තය, වේල්සය, සහ උතුරු අයර්ලන්තය යන රටවල විමධ්‍යගත ආණ්ඩු පැවතීම සැලකිල්ලට ගෙන, එක්සත් රාජධානියේ රජය මෙම බලය බෙදා හරින ලද පරිපාලන සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කරන ආකාරය පිළිබඳව ද අත්පොත ස්පර්ශ කරයි. එය සෙවල් සම්මුතිය ආවරණය කරයි, එක්සත් රාජධානියේ පාර්ලිමේන්තුව සාමාන්‍යයෙන් බලය පැවරූ ව්‍යවස්ථාදායකයන්ගේ අනුමැතියකින් තොරව බලය පැවරූ කරුණු සම්බන්ධයෙන් නීති සම්පාදනය නොකරන බව ප්‍රකාශ කරයි. බලය බෙදා හරින ලද කලාපවල ස්වාධීනත්වයට ගරු කරන අතරම, එක්සත් රාජධානියේ රජය සමස්ත රටටම බලපාන ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධීකරණය කරන්නේ කෙසේද යන්න අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා මෙම කොටස ඉතා වැදගත් වේ.

4. කැබිනට් අත්පොත ප්‍රායෝගිකව

2011 දී එය ප්‍රකාශයට පත් කළ දා සිට, කැබිනට් අත්පොත විවිධ දේශපාලන අවස්ථා වලදී යොමු කර ඇත, විශේෂයෙන් 2017 පරිවාස පාර්ලිමේන්තුව තුළ, තනි පක්ෂයකට බහුතර බලයක් නොලැබුණු අතර කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය සුළුතර රජයක් පිහිටුවීය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී යුනිස්ට් පක්ෂයේ (DUP)  සහාය ඇතිව.

*බ්‍රෙක්සිට් සාකච්ඡා අතරතුර, විශේෂයෙන්ම පාර්ලිමේන්තුව කල් දැමීම සහ රාජාණ්ඩුවේ ව්‍යවස්ථාපිත භූමිකාව පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතු වූ විට, අත්පොත යොමු කිරීමේ කරුණක් බවට පත් විය.

 5. විවාද සහ විවේචන

කැබිනට් අත්පොත ප්රයෝජනවත් මාර්ගෝපදේශයක් වන අතර, එය විවේචනවලට ද මුහුණ දී ඇත. සමහරු තර්ක කරන්නේ නීති රීති වලට වඩා සම්මුති මත අත්පොත රඳා පැවතීම අවිනිශ්චිතතාවයක් ඇති කරන බවයි. අතිරේකව, එහි නොබැඳෙන ස්වභාවය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ එයට මඟ පෙන්වීම පමණක් ලබා දිය හැකි බවයි, තීරණ බලාත්මක කිරීමට නොවේ. එක්සත් රාජධානියේ ව්‍යවස්ථාව තවදුරටත් සංග්‍රහ කිරීම සඳහා ඉල්ලීම් ලැබී ඇති අතර, සමහරු යෝජනා කරන්නේ එක්සත් රාජධානිය ලිඛිත ව්‍යවස්ථාවකට ගමන් කළ යුතු බවයි. කෙසේ වෙතත්, අත්පොතෙහි ආධාරකරුවන් තර්ක කරන්නේ එය නම්‍යශීලීභාවය සහ ස්ථාවරත්වය අතර නිවැරදි සමතුලිතතාවයක් ඇති කරන බවත්, දැඩි නීතිවලට සීමා නොවී නව අභියෝගවලට අනුවර්තනය වීමට රජයට ඉඩ සලසන බවත්ය. එක්සත් රාජධානියේ කැබිනට් අත්පොත එක්සත් රාජධානියේ රජය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය යොමු ලක්ෂ්‍යයකි. එය නීත්‍යානුකූල නොවන නමුත් ආණ්ඩු පිහිටුවීම, අමාත්‍ය ධුර සහ මැතිවරණ පැවැත්වීම සම්බන්ධයෙන් තීරණාත්මක මග පෙන්වීමක් සපයයි. එක්සත් රාජධානිය වැනි ලිඛිත නොවන ව්‍යවස්ථා පද්ධතියක් තුළ, විශේෂයෙන් දේශපාලන අවිනිශ්චිත කාලවලදී, පිළිවෙල සහ පැහැදිලි බව පවත්වා ගැනීම සඳහා කැබිනට් අත්පොත ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. කෙසේ වෙතත්, එහි සඵලතාවය රඳා පවතින්නේ එහි මග පෙන්වීමට ගරු කිරීමට සහ දිගුකාලීන සම්මුතීන් පිළිපැදීමට දේශපාලන ක්‍රියාකාරීන්ගේ කැමැත්ත මතය. සම්පුර්ණයෙන්ම සංග්‍රහ කරන ලද ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා ඇතැමුන් පෙනී සිටින අතර, කැබිනට් අත්පොත එක්සත් රාජධානියේ ව්‍යවස්ථාමය රාමුව තුළ තීරණාත්මක මෙවලමක් ලෙස පවතින අතර, රට පාලනයේ නම්‍යශීලීභාවය සහ අඛණ්ඩතාව ලබා දෙයි.

👉 ප්‍රසන්න විජයසිංහ... 

Concept VFX Graphic Art By Prasanna.