🐦..........ප්‍රධාන ජෛව විවිධත්ව ප්‍රදේශ නැත්නම් KBA හදුනාගමු.

ජෛව විවිධත්වය යනු පෘථිවියේ ජීවයේ පදනමයි. එයට කුඩා ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්ගේ සිට කුළුණු ගස් සහ කොටි සහ අලි වැනි චමත්කාරජනක මෙගාෆවුන් දක්වා සියලුම ජීවීන් ඇතුළත් වේ. කෙසේ වෙතත්, වන විනාශය, පරිසර දූෂණය සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි මානව ක්‍රියාකාරකම් වලින් පෘථිවියේ ජෛව විවිධත්වය පෙර නොවූ විරූ තර්ජනවලට මුහුණ දී සිටී. මෙම තර්ජන ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා, ප්‍රධාන ජෛව විවිධත්ව ප්‍රදේශ (KBAs) හඳුනා ගැනීම ඇතුළුව, සංරක්ෂණවාදීන් විවිධ උපාය මාර්ග සකස් කර ඇත. මෙම ලිපියෙන්, අපි KBAs යනු කුමක්ද සහ වඩාත් වැදගත් ස්ථාන සහ විශේෂයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සඳහා තීරනාත්මක වන්නේ මන්දැයි අපි සොයා බලමු.

ප්‍රධාන ජෛව විවිධත්ව ප්‍රදේශ මොනවාද?

ප්‍රධාන ජෛව විවිධත්ව ප්‍රදේශ (KBAs) යනු ශාක හෝ සත්ව විශේෂ එකක හෝ වැඩි ගණනක පැවැත්ම සඳහා තීරණාත්මක ලෙස සැලකෙන ප්‍රදේශ වේ. ආවේණික හෝ වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක් වූ විශේෂ, ඉහළ විශේෂ පොහොසත්කම හෝ අද්විතීය පාරිසරික ලක්ෂණ වැනි විද්‍යාත්මක නිර්ණායක මත පදනම්ව ඒවා හඳුනා ගැනේ. KBAs තනි තනි විශේෂ සඳහා පමණක් නොව, සමස්ත පරිසර පද්ධති සහ පිරිසිදු වාතය සහ ජලය, පරාගණය සහ පෝෂක චක්‍රය වැනි ඒවා සපයන සේවාවන් සඳහා ද වැදගත් වේ.

KBAs වැදගත් වන්නේ ඇයි?

සංරක්ෂණ ප්‍රයත්නයන් ඉතා කඩිනමින් අවශ්‍ය වන ප්‍රදේශ හඳුනා ගන්නා බැවින්, සංරක්ෂණ ක්‍රියා සහ සම්පත් ප්‍රමුඛත්වය දීම සඳහා KBAs අත්‍යවශ්‍ය වේ. KBAs කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමෙන්, සංරක්ෂණවාදීන්ට ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් භූ දර්ශනය පුරා ඉතා තුනීව පැතිරී නොයන බවත් ඒ වෙනුවට වඩාත් තීරණාත්මක ස්ථාන සහ විශේෂයන් ඉලක්ක කර ගැනීම සහතික කළ හැකිය.

KBAs මානව යහපැවැත්මට සහාය වන පරිසර පද්ධති සේවා පවත්වාගෙන යාමේදී ද තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. උදාහරණයක් ලෙස, KBAs තුළ ඇති වනාන්තර වායුගෝලයේ ඇති කාබන් ඩයොක්සයිඩ් අවශෝෂණය කිරීමෙන් පෘථිවි දේශගුණය නියාමනය කිරීමට උපකාරී වන අතර KBAs තුළ ඇති තෙත් බිම් ජලය පිරිසිදු කිරීමට සහ ගංවතුර වැළැක්වීමට උපකාරී වේ.

මීට අමතරව, පාරිසරික සංචාරක ව්‍යාපාරය, තිරසාර කෘෂිකර්මාන්තය සහ වෙනත් ස්වභාවධර්මය මත පදනම් වූ ජීවනෝපායන් හරහා දේශීය ප්‍රජාවන්ට ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ලබා දීමට KBAs සමත් වේ. උදාහරණයක් ලෙස, KBA එකක් වන උගන්ඩාවේ Bwindi impenetrable ජාතික වනෝද්‍යානය, ගෝරිල්ලා සංචාරක ව්‍යාපාරයෙන් සෑම වසරකම ඩොලර් මිලියන ගණනක් උපයනවා.

KBAs හඳුනාගෙන අධීක්ෂණය කරන්නේ කෙසේද?

සොබාදහම සංරක්ෂණය සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර සංගමය (IUCN) සහ එහි හවුල්කරුවන් විසින් සකස් කරන ලද ක්‍රමානුකූල සහ ප්‍රමිතිගත ප්‍රවේශයක් භාවිතයෙන් KBAs හඳුනා ගැනේ. ක්‍රියාවලියට විශේෂ ව්‍යාප්තිය, පරිසර පද්ධති ලක්ෂණ සහ ජෛව විවිධත්වයට ඇති තර්ජන පිළිබඳ දත්ත රැස් කිරීම සහ විශ්ලේෂණය කිරීම ඇතුළත් වේ. හඳුනාගත් පසු, KBAs ඒවායේ සංරක්ෂණ තත්ත්වය සහ සඵලතාවය තක්සේරු කිරීම සඳහා අධීක්ෂණය කර ඇගයීමට ලක් කෙරේ.

KBAs අධීක්‍ෂණය කිරීම සහ ඇගයීම සඳහා විශේෂවල ව්‍යාප්තිය සහ බහුලත්වය මැනීම, පරිසර පද්ධතිවල අඛණ්ඩතාව තක්සේරු කිරීම සහ සංරක්ෂණ ක්‍රියාවන්හි බලපෑම් නිරීක්ෂණය කිරීම ඇතුළත් වේ. මෙම තොරතුරු සංරක්ෂණ උපාය මාර්ග අනුවර්තනය කිරීමට සහ දිගුකාලීනව ජෛව විවිධත්වය සහ පරිසර පද්ධති සේවා පවත්වාගෙන යාම සඳහා ඵලදායී බව සහතික කිරීමට භාවිතා කරයි.

නිගමනය

අවසාන වශයෙන්, ප්‍රධාන ජෛව විවිධත්ව ප්‍රදේශ (KBAs) යනු වඩාත් වැදගත් ස්ථාන සහ විශේෂයන් කෙරෙහි සංරක්ෂණ ප්‍රයත්නයන් යොමු කිරීම සඳහා තීරණාත්මක මෙවලම් වේ. ඒවා සංරක්ෂණ ක්‍රියා සහ සම්පත් ප්‍රමුඛත්වය දීමට, පරිසර පද්ධති සේවා පවත්වාගෙන යාමට සහ ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවන්ට ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ලබා දීමට උදවු කරයි. ග්‍රහලෝකයේ ජෛව විවිධත්වය පවත්වාගෙන යාමට සහ වන ජීවීන්ගේ සහ මිනිසුන්ගේ යහපැවැත්ම සහතික කිරීම සඳහා KBAs හඳුනා ගැනීම සහ අධීක්ෂණය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.  

............ ප්‍රසන්න විජයසිංහ.........