👨1597 ගැලීලියෝ ගැලීලිගෙන් ජොහැන්නස් කෙප්ලර්ට ලිපියක් 

1597 අගෝස්තු 4
ඔබ මෙන්ම, මම වසර කිහිපයකට පෙර කොපර්නිකන් ස්ථාවරය පිළිගෙන, වර්තමාන න්‍යායන්ට සැකයකින් තොරව පැහැදිලි කළ නොහැකි බොහෝ ස්වාභාවික බලපෑම්වලට හේතු සොයා ගත්තේ එතැන් සිටය. මෙම විෂය පිළිබඳ මගේ හේතු සහ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම් බොහොමයක් මම ලියා ඇත, නමුත් කිහිප දෙනෙකු අතර අමරණීය කීර්තියක් ලබා ගත් නමුත් ඉවත්ව ගිය අපගේ ස්වාමියා වන කොපර්නිකස්ගේම වාසනාවෙන් අනතුරු ඇඟවූ නිසා ඒවා විවෘත කිරීමට මම මේ දක්වා එඩිතර වී නැත. මහා සමූහයා අතර (මෝඩයන් බොහෝ බැවින්), උපහාසයට හා අගෞරවයට පමනි. ඔබ වැනි බොහෝ දෙනෙක් සිටී නම් මම මගේ අදහස් පළ කිරීමට එඩිතර වෙමි; ඒත් නැති නිසා මම ඉවසන්නම්..

එයට කෙප්ලර් එම වසරේම පිළිතුරු දෙයි 

....මෙතරම් ගැඹුරු තීක්ෂ්ණ බුද්ධියක් ඇති ඔබ වෙනත් මාර්ගයක් තෝරා ගනු ඇතැයි මට ප්‍රාර්ථනා කළ හැකිව තිබුණි. සාමාන්‍ය නොදැනුවත්කම ඉදිරියේ පසුබසින ලෙසත්, විද්වතුන් සමූහයේ ප්‍රචණ්ඩකාරී ප්‍රහාරවලට එරෙහිව අපව හෙළිදරව් නොකරන ලෙසත් නොසැලකිලිමත් ලෙස නොසැලකිලිමත් වන ලෙසත්, ඔබේ පුද්ගලික ආදර්ශයෙන් සහ නුවණැති ලෙස වැස්මකින් ඔබ අපට උපදෙස් දෙයි (මෙය ඔබ අනුගමනය කරන්නේ අපගේ සැබෑ ප්ලේටෝ සහ පයිතගරස් ය. සංවේදකයන්).

නමුත් අපේ කාලයේ දැවැන්ත කර්තව්‍යයක් ආරම්භ වූ පසු, පළමුව කොපර්නිකස් සහ පසුව බොහෝ උගත් ගණිතඥයින්, සහ පෘථිවිය චලනය වන බවට ප්‍රකාශ කිරීම තවදුරටත් අලුත් දෙයක් ලෙස සැලකිය නොහැකි විට, කරත්තය ඇදගෙන යාම වඩා හොඳ නොවේද? අපගේ සාමූහික ප්‍රයත්නයෙන් එහි ඉලක්කය, දැන් අපි එය ක්‍රියාත්මක කර ඇති අතර, ක්‍රමානුකූලව, ප්‍රබල හඬින්, තර්ක ඉතා ප්‍රවේශමෙන් කිරා නොබලන පොදු රංචුව කෑගැසීමටද? මේ අනුව, සමහර විට දක්ෂතාවයෙන් අපට එය සත්‍යය පිළිබඳ දැනුමක් ලබා ගත හැකිය. ඔබේ තර්ක සමඟ ඔබ ඒ සමඟම බොහෝ අසාධාරණ විනිශ්චයන් විඳදරාගන්නා ඔබේ සහෝදරයින්ට උදව් කරනු ඇත, මන්ද ඔවුන් ඔබේ එකඟතාවයෙන් සැනසීම හෝ ඔබේ බලගතු තනතුරෙන් ආරක්ෂාව ලබා ගනී.

ඔවුන්ට එය දැනෙන්නේ නැත්නම් ඔවුන් චලනය වන බව විශ්වාස කළ නොහැකි ඔබේ ඉතාලියානුවන් පමණක් නොව, ජර්මනියේ අපි ද මෙම අදහසට කිසිසේත් ආදරය නොකරමු. කෙසේ වෙතත්, මෙම දුෂ්කරතා වලින් අපව ආරක්ෂා කර ගත හැකි ක්රම තිබේ.

ප්‍රීතිමත් වන්න, ගැලීලියෝ, ප්‍රසිද්ධියේ එළියට එන්න. මා නිවැරදිව විනිශ්චය කරන්නේ නම්, අප සමඟ හවුල් වන යුරෝපයේ කීර්තිමත් ගණිතඥයින් කිහිප දෙනෙකු පමණක් ඇත, සත්‍යයේ බලය එතරම්ම විශිෂ්ටයි. ඉතාලිය ඔබේ ප්‍රකාශනය සඳහා අඩු වාසිදායක ස්ථානයක් ලෙස පෙනේ නම් සහ ඔබ එහි දුෂ්කරතා සොයන්නේ නම්, සමහර විට ජර්මනිය අපට මෙම නිදහස ලබා දෙනු ඇත.

මූලාශ්‍රය: ගැලීලියෝගේ අපරාධය (1955)

........... ප්‍රසන්න විජයසිංහ........