Rachel Carson විසින් රචිත "Silent Spring" යනු 1962 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද පෙරළිකාර පාරිසරික විද්‍යා ග්‍රන්ථයකි. මෙම බලගතු කෘතිය පුලුල්ව පැතිරුනු පළිබෝධනාශක භාවිතයේ අන්තරායන්, විශේෂයෙන් DDT සහ පරිසරයට, වන සතුන්ට සහ එහි බලපෑම පිළිබඳව දැනුවත් කිරීමේ ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. මානව 


 නිශ්ශබ්ද වසන්තය Rachel Carson විසිනි: පුරෝගාමී පාරිසරික පිබිදීමක්


"නිහඬ වසන්තය" යනු පොතක් පමණක් නොවේ; එය පාරිසරික ව්යාපාරය සඳහා උත්ප්රේරකයකි. සමුද්‍ර ජීව විද්‍යාඥ සහ ස්වභාව ලේඛිකාවක් වන රේචල් කාර්සන් විසින් රචනා කරන ලද මෙම ග්‍රන්ථය පළිබෝධනාශකවල අසීමිත භාවිතය සහ පරිසරයට වන විනාශකාරී බලපෑම් පිළිබඳ පෙරළිකාර හෙළිදරව්වක් විය. මාතෘකාවෙන්ම යෝජනා කරන්නේ කුරුල්ලන්ගේ ගීතවලින් තොර ලෝකයක්, පළිබෝධනාශක මගින් සිදු කරන පාරිසරික හානිය නිසා ඇති වූ බියකරු නිශ්ශබ්දතාවයක්.

කර්තෘ පසුබිම:

"නිහඬ වසන්තය" ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පෙර රේචල් කාර්සන් දැනටමත් ගෞරවනීය සමුද්‍ර ජීව විද්‍යාඥයෙක් සහ ස්වභාව ලේඛකයෙක් විය. සාගර ජීවීන් පිළිබඳ සාර්ථක පොත් කිහිපයක් ලියා ඇති ඇය සොබාදහමට ගැඹුරු ආදරයක් සහ පාරිසරික පද්ධති පිළිබඳ දැඩි අවබෝධයක් ලබා සිටියාය. පළිබෝධනාශක භාවිතය ආශ්‍රිත සංකීර්ණ ගැටලු විසඳීමට අවශ්‍ය විද්‍යාත්මක දැනුම සහ ආශාව ඇයගේ පසුබිම ඇයට ලබා දුන්නේය.

කාලයෙහි සන්දර්භය:

1960 ගණන්වල මුල් භාගයේදී, රසායනික පළිබෝධනාශක භාවිතය, විශේෂයෙන්ම DDT, පුළුල් ලෙස පැතිර ගියේය. මෙම රසායනික ද්‍රව්‍ය පළිබෝධ පාලනයට, කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීමට සහ මැලේරියාව වැනි රෝග පැතිරීම වැළැක්වීමට ආශ්චර්යමත් විසඳුම් ලෙස ප්‍රශංසාවට ලක් විය. කෙසේ වෙතත්, කාර්සන් මෙම රසායනික ද්‍රව්‍ය පරිසරයට ඇති කරන අනපේක්ෂිත ප්‍රතිවිපාක ගැන දැන ගැනීමට සහ පර්යේෂණ කිරීමට පටන් ගත්තේය.

ප්රධාන තේමාවන්:

වනජීවී වලට ඇති බලපෑම:

වන සතුන්ට, විශේෂයෙන් පක්ෂීන්ට පළිබෝධනාශකවල හානිකර බලපෑම් කාර්සන් ඉතා සූක්ෂම ලෙස ලේඛනගත කළේය. DDT වැනි රසායනික ද්‍රව්‍ය ආහාර දාමයට ඇතුළු වූ ආකාරයත්, සතුන්ගේ පටකවල එකතු වී ප්‍රජනන ගැටළු ඇති කරන ආකාරයත් ඇය පැහැදිලි කළාය. බොහෝ ආහාර දාමවල ඉහළින්ම සිටින පක්ෂීන්, විශේෂයෙන් බලපෑමට ලක් වූ අතර, ජනගහන අඩුවීමට සහ පරිසර පද්ධති කඩාකප්පල් කිරීමට හේතු විය.

මානව සෞඛ්ය ගැටළු:

"නිහඬ වසන්තය" මගින් මිනිසුන්ට පළිබෝධනාශක නිරාවරණය වීමෙන් ඇති විය හැකි සෞඛ්‍ය අවදානම් පිළිබඳව ද දැනුවත් කිරීමක් සිදු කරන ලදී. පළිබෝධනාශකවල භාවිතා කරන රසායනික ද්‍රව්‍ය දිගුකාලීන සෞඛ්‍ය බලපෑම් ඇති කළ හැකි බව කාර්සන් තර්ක කළ අතර සමස්ත ජනගහනයම මෙම ද්‍රව්‍යවලට නිරාවරණය කිරීමේ ප්‍රඥාව ප්‍රශ්න කළේය.

පාරිසරික අන්තර් සම්බන්ධතාවය:

පරිසරයේ එක් කොටසක් කඩාකප්පල් කිරීම දුරදිග යන ප්‍රතිවිපාක ඇති කළ හැකි ආකාරය නිරූපණය කරමින් කාර්සන් පරිසර පද්ධතිවල අන්තර් සම්බන්ධිත බව අවධාරණය කළේය. පරිසර පද්ධති පිළිබඳ පරිපූර්ණ අවබෝධයක අවශ්‍යතාවය සහ ස්වභාවධර්මයේ සමතුලිතතාවයේ වැදගත්කම මෙම පොතෙන් ඉස්මතු කර ඇත.

මතභේද සහ විවේචන:

පුදුමයට කරුණක් නොව, "නිහඬ වසන්තය" රසායනික කර්මාන්තයෙන් සහ සමහර කෘෂිකාර්මික අවශ්‍යතාවලින් දැඩි විරෝධයකට මුහුණ දුන්නේය. විචාරකයින් කාර්සන් අනතුරු ඇඟවීමේ වාදකයෙකු බවට චෝදනා කළ අතර ඇයගේ විද්‍යාත්මක විශ්වසනීයත්වය ප්‍රශ්න කළහ. කෙසේ වෙතත්, ඇයගේ කාර්යය පුළුල් ලෙස පර්යේෂණය කර ශක්තිමත් විද්‍යාත්මක සාක්ෂි මත පදනම් වූ අතර, විද්‍යාත්මක ප්‍රජාවේ බොහෝ දෙනෙකුගේ සහාය ලබා ගන්නා ලදී.

උරුමය:

"නිහඬ වසන්තය" බොහෝ විට නූතන පාරිසරික ව්‍යාපාරයට ආස්වාදයක් ලබා දීමේ ගෞරවයට පාත්‍ර වේ. මෙම පොත පාරිසරික ගැටළු පිළිබඳ මහජන දැනුවත්භාවය වැඩි කිරීමට හේතු වූ අතර, ප්‍රතිපත්ති වෙනස්කම්වලට බලපෑම් ඇති කළ අතර අවසානයේ එක්සත් ජනපදයේ DDT තහනම් කිරීමට හේතු විය. කාර්සන්ගේ වැඩ කටයුතු 1970 දී පාරිසරික ආරක්ෂණ ඒජන්සිය (EPA) පිහිටුවීම සඳහා අඩිතාලම දැමීය.

"නිහඬ වසන්තය" පාරිසරික අභියෝග ආමන්ත්‍රණය කිරීමේදී විද්‍යාත්මක විමර්ශනයේ සහ උපදේශනයේ බලය පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස පවතී. රේචල් කාර්සන්ගේ විචිත්‍රවත් ලේඛන සහ දැඩි පර්යේෂණ සමාජය විසින් පරිසරය වටහා ගන්නා සහ කළමනාකරණය කරන ආකාරය පිළිබඳ සුසමාදර්ශීය වෙනසක් ඇති කළේය. මෙම පොත පාරිසරික සාහිත්‍යයේ සම්භාව්‍ය කෘතියක් ලෙස පවතින අතර, සොබාදහමේ සියුම් සමතුලිතතාවය සහ අපගේ ග්‍රහලෝකයේ යහපැවැත්ම සඳහා වගකිවයුතු භාරකාරත්වයේ වැදගත්කම අපට මතක් කර දෙයි.

............................... ප්‍රසන්න විජයසිංහ...............


 

Comments

Popular posts from this blog