....හසන්ලු පෙම්වතුන් - වසර 2800 කට වැඩි කාලයක් පැවති 'අකාලික හාදුව'..........

ඉරානයේ බටහිර අසර්බයිජාන් පළාතේ සොල්ඩුස් නිම්නයේ පිහිටි ටෙප්පේ හසන්ලු පුරාවිද්‍යා භූමියෙන් 1973 දී මෙම මානව අවශේෂ සොයා ගන්නා ලදී. හමුදා ප්‍රහාරයකින් පසු එම ස්ථානය ගිනිබත් විය. "හිසේ තුවාලය" ඇත්ත වශයෙන්ම නූතන කැණීම් යන්ත්ර වලින්.

පෙන් කෞතුකාගාරයට අනුව; පූ 800 දී පමණ, වයඹ දිග ඉරානයේ හසන්ලු ජනාවාස තවමත් නොදන්නා ආක්‍රමණික බලවේගයක් විසින් විනාශ කරන ලදී. නිවැසියන් මරා දමා ඔවුන් වැටුණු තැනින් පිටව ගිය අතර, එම ස්ථානයෙන් වැඩි කොටසක් ගින්නකින් දැවී ගියේය. 1973 කැණීම් වලදී "පෙම්වතුන්ගේ" ඇටසැකිලි මඩ ගඩොල් සහ බදාම බඳුනක තිබී හමු විය. අඩවිය විනාශ කිරීමේදී ඔවුන් විනාශ විය. ඔවුන් දෙදෙනාටම ඔවුන්ගේ මරණය සිදු වූ මොහොතේ සිට කම්පනයට පත් වූ බවට යම් සාක්ෂි ඇත, නමුත් නියත වශයෙන්ම මාරාන්තික තුවාල නොමැත (මෘදු පටක වැනි බොහෝ තුවාල ඇටසැකිල්ල නොසැලකිය හැකිය).

ඔවුන් එකිනෙකාට මුහුණ ලා සිටින අතර වැලඳගෙන සිටින බව පෙනේ. වම් පස ඇති ඇටසැකිල්ල අනෙක් පුද්ගලයාගේ මුහුණ ස්පර්ශ කිරීමට අත දිගු කරන අතර ඔවුන්ගේ දෑත් එකිනෙකා වටා ඇත. "පෙම්වතුන්" 1970 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට 1980 ගණන්වල මැද භාගය දක්වා පෙන් කෞතුකාගාරයේ ප්රදර්ශනය විය.

......................... ප්‍රසන්න විජයසිංහ.........................