"සිතීමේ ගස"

 ඉතාලියේ පුග්ලියා හි පැරණි 'ඔලිව් ගසක්'.  අවම වශයෙන් වසර 1500 ක් පැරණි යැයි විශ්වාස කෙරෙන සහ සමහර අධ්‍යයනයන්ට අනුව වසර 4000 ක් තරම් පැරණි විය හැකි ගස, පසුගිය දශකය තුළ සමාජ මාධ්‍යවල ප්‍රේක්ෂකයින් ආකර්ෂණය කර ඇත.  එය ඉතිහාසයේ සහ දීර්ඝායුෂ සංකේතයක් වන අතර, ඔලිව් කලාපයේ සංස්කෘතියේ සහ ආර්ථිකයේ අත්යවශ්ය අංගයකි.  මෙම ගස වසර ගණනාවක් පුරා බොහෝ පරම්පරා සහ සිදුවීම් දැක ඇත.  එහි වැදගත්කම මධ්යධරණී කලාපයේ ඔලිව් ගස්වල වැදගත්කම පිළිබඳ සාක්ෂියකි.

 කෙසේ වෙතත්, ඉපැරණි ඔලිව් චින්තන ගසෙහි ශ්‍රේෂ්ඨත්වය ඉතාලියේ පුග්ලියා ප්‍රදේශයේ සියවස් ගණනාවක් පුරා සශ්‍රීක වී ඇති ඔලිව් වතුවල පොහොසත් පටි පිළිබඳ දර්ශනයක් පමණි.  ඇස්තමේන්තුගත ඔලිව් ගස් මිලියන 50 සිට 60 දක්වා, විවිධ හැඩයන් සහ ප්‍රමාණයේ කඳන් සහිත, සමහරක් මුහුණකට සමානකම් දැක්වීම පුදුමයක් නොවේ.

 ක්‍රිස්තු පූර්ව 8 වැනි සියවසේදී ග්‍රීකයෝ ස්පාටා සිට පැමිණියහ.  හෙලනිස්ටික් ශිෂ්ටාචාරය වැදගත් මධ්‍යස්ථාන ගණනාවක් සොයා ගත් අතර, පුග්ලියාට Magna Grecia යන නම ලබා දුන්නේය.  සමහර විද්වතුන් පවසන පරිදි, මෙම ගස එකල ඔලිව් වත්තක කොටසකි.  ක්‍රි.පූ. 4 වැනි සියවසේදී රෝමවරුන් විසින් රෝමය පුග්ලියා හා සම්බන්ධ කරමින් වයා ඇපියා ඉදිකරන ලද අතර ක්‍රිස්තු පූර්ව 272දී ග්‍රීකයන් එම ප්‍රදේශයෙන් නෙරපා හරින ලදී.  ඔවුන් කලාපය යටත් විජිතයක් බවට පත් කර තිරිඟු වගා කිරීම සහ ඔලිව් තෙල් නිෂ්පාදනය කරමින් සමෘද්ධිමත් කෘෂිකාර්මික ආර්ථිකයක් වර්ධනය කරයි.

 පුග්ලියාගේ ඔලිව් ගස් පිළිබඳ ආඛ්‍යානය එහි මූලාරම්භය රෝම ඉතිහාසයේ වංශකථාවෙන් සොයා ගනී.  බහුලත්වය, සාමය සහ පාරිශුද්ධත්වය මූර්තිමත් කිරීම සඳහා බයිබලානුකුල ග්‍රන්ථවල ප්‍රශංසා කර ඇති මෙම ගස් රෝමයේ මිථ්‍යා උපත් කතාවේ ද ස්ථානයක් සොයා ගනී.  රෝමයේ පුරාවෘත්ත නිර්මාතෘවරුන් වන රෙමස් සහ රොමුලස් නිවුන් සොහොයුරන් ඔලිව් ගසක ආරක්ෂිත සෙවන යටතේ උපත ලැබූ බව කියනු ලැබේ.  මෙම ප්‍රබල සංකේතවාදය රෝමවරුන් සඳහා ගැඹුරු අනුනාදයක් ඇති කළ අතර, මෙම ගස් බහුලව වගා කිරීමට ඔවුන් පොළඹවන අතර එමඟින් කලාපයේ ඔලිව් ගස්වල කල්පවත්නා ආර්ථික දායකත්වය සඳහා වේදිකාව සකස් කළේය.

 පුග්ලියා හි ඔලිව් වතු, ලෝකයේ අඛණ්ඩව වගා කරන ලද පැරණිතම සමහරක්, සියවස් ගණනාවක මානව ස්පර්ශයේ සලකුණු දරයි.  මෙම ගස්වල අසංඛ්‍යාත හැඩතල, සෑම එකක්ම එහි ස්වරූපයෙන් අද්විතීය වන අතර, ඒවා ආදරයෙන් රැකබලා ගෙන අස්වැන්න නෙළන ලද අත් පරම්පරාවන්ට නිහඬ සාක්ෂි ලෙස පවතී.  සෑම ගොරෝසු කඳක් සහ ඇඹරුණු ශාඛාවක්ම ස්වභාවධර්මයේ රිද්මයට සහ ඒවායේ පලතුරු මත යැපෙන අයගේ අවශ්‍යතා අනුව හැඩගැසුණු විඳදරාගැනීමේ සහ අනුවර්තනය වීමේ කතාව කියයි.  එබැවින්, මෙම පැරණි වතු මානව ඉතිහාසයේ වැදගත් කොටසක් සහ ස්වභාවධර්මය සහ මානව වර්ගයා අතර සදාකාලික බැඳීමක් සංග්‍රහ කරයි.  මෙම ගස්වල වටිනා නිෂ්පාදනයක් වන ඔලිව් තෙල්, වතු තරම් පොහොසත් ඉතිහාසයක් ඇත.  එහි ආරම්භක භාවිතය සමාජයේ ප්‍රභූ තලයට සීමා වූ අතර පාරාවෝවරුන් සහ පූජකයන් එය අභිෂේක කිරීමේ උත්සව සඳහා භාවිතා කළහ.

 කෙසේ වෙතත්, වගාව ව්‍යාප්ත වීම සහ නිෂ්පාදනය වැඩි වීමත් සමඟ ඔලිව් තෙල් සුඛෝපබෝගී සිට අත්‍යවශ්‍ය දෙයකට සංක්‍රමණය වී මිනිසුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ ස්ථානයක් සොයා ගත්තේය.  එය ඉන්ධන ප්‍රභවයක්, සූපශාස්ත්‍ර ප්‍රධාන ආහාරයක්, රූපලාවන ද්‍රව්‍යවල ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍යයක් සහ ඖෂධීය නිෂ්පාදන සඳහා පදනමක් ලෙස සේවය කරමින් විවිධ අංශවල අනිවාර්ය අංගයක් බවට පත් විය.  ඔලිව් තෙල්වල වැදගත්කම අවධාරනය කරන්නේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් "තෙල්" යන වචනයේ මූලයන් "ඔලිවා" යන ලතින් වචනයෙන් වන අතර එහි අර්ථය "ඔලිව් ගස" යන්නයි.

 ග්‍රීසියේ බටහිර ඇතන්ස්හි "ප්ලේටෝගේ ඔලිව් ගස" නමින් ඔලිව් ගසක් ද ඇත.  එය ප්ලේටෝගේ ඇකඩමිය පිහිටි වත්තේ ශේෂයක් වන අතර එය වසර 2400 ක් පැරණි යැයි ගණන් බලා ඇත.

......................... ප්‍රසන්න විජයසිංහ....................