..Vittala Temple - වාස්තු විද්‍යාත්මක ආශ්චර්යයක්, හම්පි (කර්නාටක) - ඉන්දියාව..🌍🌍

හම්පි හි විත්තාල විහාරය නොහොත් විත්තාල විහාරය මධ්‍යකාලීන හින්දු ස්මාරකයක් වන අතර එය එහි සුවිශේෂී ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ අසමසම ශිල්පීය හැකියාවන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. එය හම්පි හි විශාලතම හා වඩාත්ම ප්රසිද්ධ ව්යුහයක් ලෙස සැලකේ. මෙම විහාරය හම්පි හි ඊසානදිග කොටසේ, තුංගභද්‍රා ගං ඉවුර ආසන්නයේ පිහිටා ඇත. සංකේතාත්මක විහාරස්ථානය අසමසම ගල් අශ්ව රථය සහ සිත් ඇදගන්නාසුළු සංගීත කුළුණු වැනි විශ්මයජනක ගල් ව්යුහයන් ඇත. හම්පි හි මෙම ප්‍රමුඛ ස්මාරකය නටබුන් වූ නගරයේ ප්‍රධාන ආකර්ෂණයක් වන අතර එය නරඹන්නන් සහ සංචාරකයින් සඳහා නැරඹිය යුතුම ස්ථානයකි.

සුප්‍රසිද්ධ විටාල විහාරය 15 වැනි සියවස දක්වා දිවයයි. එය විජයනගර අධිරාජ්‍යයේ පාලකයෙකු වූ II දේවරාය රජුගේ (ක්‍රි.ව. 1422 - 1446) පාලන සමයේදී ඉදිකරන ලද්දකි. විජයනගර රාජවංශයේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ පාලකයා වූ ක්‍රිෂ්ණදේවරාය (ක්‍රි.ව. 1509 - 1529) පාලන සමයේදී විහාරස්ථානයේ කොටස් කිහිපයක් පුළුල් කර වැඩි දියුණු කරන ලදී. ස්මාරකයට එහි වර්තමාන පෙනුම ලබා දීමට ඔහු සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. මෙම විහාරස්ථානය ශ්‍රී විජය විත්තල විහාරය ලෙසද හැඳින්වේ. එය විෂ්ණු දෙවියන්ගේ අවතාරයක් වන විට්තල දෙවියන්ට කැප කර ඇත. විහාරයේ විත්තාල-විෂ්ණු පිළිමයක් තැන්පත් කරන ලදී. පුරාවෘත්තයට අනුව මෙම විහාරය ඉදිකර ඇත්තේ විෂ්ණු දෙවියන්ගේ විත්තල ස්වරූපයෙන් වාසස්ථානයක් ලෙසය. කෙසේ වෙතත්, ස්වාමින් වහන්සේ තම ප්‍රයෝජනයට ගත නොහැකි තරම් විශාල වූ දේවමාළිගාව සොයාගෙන නැවත ඔහුගේම නිහතමානී නිවසේ වාසය කිරීමට පැමිණ ඇත.

හම්පි හි ඇති සියලුම විහාරස්ථාන සහ ස්මාරක අතුරින් විත්තල විහාරය ශ්‍රේෂ්ඨතම විහාරස්ථානය ලෙස සැලකේ. මෙම විහාරස්ථානය විජයනගර යුගයේ මූර්ති ශිල්පීන් හා ශිල්පීන් සතු වූ අතිවිශාල නිර්මාණශීලිත්වය සහ වාස්තුවිද්‍යාත්මක විශිෂ්ටත්වය විදහා දක්වයි. මෙම විහාරස්ථානය ද්‍රවිඩ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට අනුව ඉදිකර ඇත. එය සාමාන්‍ය දකුණු ඉන්දීය විහාර ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට ආවේණික ලක්ෂණ සහ ලක්ෂණ ඇත. එය විස්තීර්ණ හා කලාත්මක කැටයම් සහ විශ්මය ජනක ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය හම්පි හි දක්නට ලැබෙන වෙනත් කිසිදු ව්‍යුහයකට නොගැලපේ.

විහාරස්ථානයේ ප්‍රධාන දේවාලයේ මුලින් එක් සංවෘත මණ්ඩපයක් තිබූ බව විශ්වාස කෙරේ. 1554 දී විවෘත මණ්ඩපයක් එයට එකතු කරන ලදී. පන්සල් සංකීර්ණය උස් සංකීර්ණ බිත්තිවලින් සහ කුළුණු දොරටු තුනකින් වට වූ පුළුල් ප්‍රදේශයකි. පන්සල් සංකීර්ණය තුළ බොහෝ ශාලා, සිද්ධස්ථාන සහ මණ්ඩප ඇත. මෙම සෑම ව්‍යුහයක්ම ගලින් නිමවා ඇති අතර සෑම ව්‍යුහයක්ම එහි අලංකාරය වේ. මෙම ව්‍යුහයන් අතර දේවතාවියගේ දේවාලය (දේවි දේවාලය), මහා මණ්ඩපය හෝ ප්‍රධාන ශාලාව (සභා මණ්ඩපය හෝ සභා ශාලාව), රංග මණ්ඩපය, කල්‍යාණ මණ්ඩපය (විවාහ ශාලාව), උත්සව මණ්ඩපය (උත්සව මණ්ඩපය) සහ සුප්‍රසිද්ධ ගල් කරත්තය වේ.

විජයනගර විහාරස්ථාන අතරින් විත්තල විහාරය වඩාත් අලංකාර ලෙස සැලකේ. මෙම විහාරස්ථානය සංචාරකයින් සඳහා නැරඹිය යුතුම ව්යුහයක් බවට පත් කරන ආකර්ෂණීය ස්ථාන කිහිපයකින් සමන්විත වේ. ඇත්ත වශයෙන්ම එය හම්පි හි වැඩිපුරම නරඹන ලද ස්මාරකය වන අතර, එය හම්පි හි වැඩිපුරම ඡායාරූප ගත කරන ලද ස්මාරකය ද වේ. විත්තල විහාරයේ මහා මණ්ඩපය හෙවත් ප්‍රධාන ශාලාව විහාර සංකීර්ණයේ ඇතුල් මළුවෙහි පිහිටා ඇත. එය අතිවිශාල අලංකාර ව්‍යුහයක් වන අතර එය ඉතා අලංකාර පදනමක් මත පිහිටා ඇත. පාදම රණශූරයන්ගේ කැටයම්, අශ්වයන්, හංසයන් සහ තවත් විසිතුරු මෝස්තර කිහිපයකින් සරසා ඇත. මහා මණ්ඩපය කුඩා ශාලා 4 කින් සමන්විත වේ. මහා මණ්ඩපයේ නැඟෙනහිර පැත්තේ ඇති පියගැටපෙළ අලි බැලයකින් සරසා ඇත. දේවමාළිගාවේ මුහුණතෙහි කුළුණු හතළිහක් ඇත. මේ සෑම කණුවක්ම අඩි 10ක උසකින් යුක්ත වේ. මහා මණ්ඩපයේ මැද කොටසෙහි නරසිංහ සහ යාලි යන මනරම් මූර්ති සහිත සංකීර්ණ ලෙස සරසා ඇති කුළුණු 16 ක් ඇත. මෙම කුළුණු 16 කට්ටලය සෘජුකෝණාස්‍රාකාර මළුවක් සාදයි. මහා මණ්ඩපයේ සිවිලිම ඉතා අලංකාර ලෙස නිර්මාණය කර ඇත. මහා මණ්ඩපයේ අලංකාර ලෙස මූර්තිමත් කරන ලද විසිතුරු කුළුණු මෙම අසිරිමත් විහාරයේ අසිරිය නිදර්ශනය කරයි.

✎..BY - PRASANNA WIJAYASINGHE...