උද්ධමනය පහත වැටීම සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට දෘශ්‍යමාන ප්‍රතිලාභ නොමැතිකම අතර විසන්ධි වීම අන්තර් සම්බන්ධිත ආර්ථික, ව්‍යුහාත්මක සහ සමාජ විද්‍යාත්මක සාධක කිහිපයක් හේතු විය හැක. මේ ඒ් පිළිබද සවිස්තරාත්මක විශ්ලේෂණයක්..

*ආර්ථික සාධක

1.ඇලෙන සුළු මිල

උද්ධමනය (මිල වැඩිවීමේ අනුපාතය) අඩු වී ඇතත්, මිල අඩු වන බවක් අදහස් නොවේ. "ඇලෙන බව" හේතුවෙන් මිල බොහෝ විට ඉහළ මට්ටමක පවතී, විශේෂයෙන්ම ඒකාධිකාරී හෝ ඔලිගෝපොලිස්ටික් ව්‍යුහයන් සහිත වෙළඳපලවල යෙදවුම් පිරිවැය අඩු වන විට පවා සමාගම් මිල අඩු කිරීමට පසුබට වේ.

2.අධික නිෂ්පාදන පිරිවැය

ශ්‍රී ලංකාව සැපයුම් දාමයේ බාධාවලට සහ ඉහළ බලශක්ති සහ ප්‍රවාහන වියදම්වලට මුහුණ දී ඇති අතර, එය මිල ඉහළ මට්ටමක තබා ගැනීමට නිෂ්පාදකයින්ට දිගින් දිගටම බලපෑම් කරයි. නිදසුනක් වශයෙන්, උද්ධමනය අඩු වුවද, ශ්‍රී ලංකා රුපියල අවප්‍රමාණය වීම හේතුවෙන් ආනයනික භාණ්ඩ මිල අධික වේ.

3.ආර්ථිකයේ ව්‍යුහාත්මක දුර්වලතා

ආර්ථිකය තවමත් අඩු වූ විදේශ සංචිත, සීමිත මූල්‍ය අවකාශය සහ ඉහළ රාජ්‍ය ණය සමඟ අරගල කරයි. මෙම අභියෝග පාරිභෝගික වියදම් බලයට සහ ව්‍යාපාරික ක්‍රියාකාරකම්වලට බලපෑම් කරමින් මන්දගාමී ප්‍රකෘතියක් බවට පරිවර්තනය වේ.

4. මුදල් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රමාදය

 - උද්ධමනය මැඩපැවැත්වීම සඳහා පොලී අනුපාත වැඩි කිරීම වැනි මහ බැංකු මැදිහත්වීම් ආර්ථිකය හරහා ගමන් කිරීමට කාලය ගතවේ. උද්ධමන සංඛ්‍යා කඩදාසි මත වැඩිදියුණු විය හැකි අතර, සැබෑ ආර්ථිකය ධනාත්මක බලපෑම් දැනීමේ ප්‍රමාදයක් අත්විඳිය හැකිය.

5. අධික ණය ගැනීමේ පිරිවැය

පොලී අනුපාත ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර, ව්‍යාපාර ආයෝජනය කිරීමෙන් සහ පිරිවැය ඉතිරිකිරීම් පාරිභෝගිකයින් වෙත පැවරීමෙන් අධෛර්යමත් කරයි. ඒ හා සමානව, ඉහළ ණය ගැනීමේ පිරිවැයකින් බර වූ කුටුම්භයන්ට ඉවත දැමිය හැකි ආදායම අඩුය.

*සමාජ විද්‍යාත්මක සාධක

1.මිලදී ගැනීමේ ශක්තිය ඛාදනය

පසුගිය වසර කිහිපය තුළ අධික උද්ධමනයේ සමුච්චිත බලපෑම් සහ ඉහළ ජීවන වියදම් මිනිසුන්ගේ මිලදී ගැනීමේ ශක්තිය සැලකිය යුතු ලෙස ඛාදනය කර ඇත. උද්ධමනය මධ්‍යස්ථ වුවද, සාමාන්‍ය ජනතාව තවමත් මුහුන දෙන සැබෑ ආදායම අඩු වන අතර, ඔවුන්ට ආර්ථික දියුණුව වටහා ගැනීමට නොහැකි වේ.

2.ධන අසමානතාවය

අඩු වූ උද්ධමනයේ ආර්ථික ප්‍රතිලාභ කම්කරු පන්තියට හෝ ආන්තික කන්ඩායම්වලට අවම ප්‍රවාහක බලපෑමක් ඇති කරමින් විශාල ව්‍යාපාර සහ ධනවත් පුද්ගලයන්ට අසමාන ලෙස අනුග්‍රහය දැක්විය හැකිය. ධනයේ අසමානතාවය තත්ත්වයන් වැඩිදියුණු නොවන බව සංජානනය උත්සන්න කරයි.

3.විරැකියාව සහ ඌන රැකියා

ආර්ථික අර්බුදය තුළ බොහෝ ශ්‍රී ලාංකිකයන් රැකියා අහිමිවීම්වලට හෝ ආදායම් අඩුවීමට මුහුණ දී ඇත. උද්ධමන සංඛ්‍යාලේඛන වැඩිදියුණු කර තිබියදීත්, රැකියා උත්පාදනය සහ ආදායම් ප්‍රතිසාධන ප්‍රමාදය, බහුතරයකට මූල්‍ය සහන දැනීමට නොහැකි වේ.

4.ආයතන කෙරෙහි විශ්වාසය නැතිවීම

වසර ගණනාවක ආර්ථික වැරදි කළමනාකරණය පුලුල්ව පැතිරුණු සංශයවාදයට සහ රාජ්‍ය ආයතන කෙරෙහි විශ්වාසයක් නොමැතිකමට හේතු වී ඇත. අතීත බලාපොරොත්තු සුන්වීම් සහ වටහාගත් දූෂණය හේතුවෙන් සාර්ව ආර්ථික වැඩිදියුණු කිරීම් හඳුනා ගැනීමට හෝ විශ්වාස කිරීමට මිනිසුන් අසමත් විය හැකිය.

*ව්‍යුහාත්මක අභියෝග

1.සහනාධාර අඩු කිරීම් සහ මූල්‍ය කප්පාදු 

ආර්ථික ස්ථායීකරණ ක්‍රියාවලියේ කොටසක් ලෙස රජය අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා සහනාධාර අඩු කර ඇත. මෙම පියවර, බොහෝ විට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) ප්‍රතිසංස්කරණවල කොටසක් වන අතර, උද්ධමනය පහත වැටුණද මහජනතාව මත මූල්‍ය ආතතිය උග්‍ර කරයි.

2.අස්ථිර සැපයුම්-පාර්ශ්වික ගැටළු

අඩු වූ කෘෂිකාර්මික නිමැවුම්, බලශක්ති හිඟය හෝ ගෝලීය වෙලඳපොල උච්චාවචනයන් නිසා ඇති වන සැපයුම් දාම කඩාකප්පල් කිරීම්, උද්ධමනය පහත වැටීමේ බලපෑම අවලංගු කරමින් ඇතැම් අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ ඉහළ මිලකට තබා ගනී.

3.කාර්යක්ෂම මිල සම්ප්‍රේෂණය නොමැතිකම

දුර්වල වෙළඳපල යාන්ත්‍රණයන් සහ අතරමැදියන් (උදා: තොග වෙළෙන්දන්, සිල්ලර වෙළෙන්දන්) බොහෝ විට සිල්ලර මිල කෘත්‍රිමව ඉහළ මට්ටමක තබා ගනිමින් පාරිභෝගිකයන් වෙත පිරිවැය අඩුකිරීම් ප්‍රමාද කරයි.

*සංස්කෘතික සහ චර්යාත්මක සාධක

1.අර්බුද මාදිලියට අනුවර්තනය වීම

ආර්ථික දුෂ්කරතා මැද වසර ගණනාවක් ජීවත් වීම, දිගුකාලීන දුෂ්කරතා අපේක්ෂා කිරීමට ජනගහනය මනෝවිද්‍යාත්මකව සකස් කර ඇත. මෙම අශුභවාදය පාරිභෝගික හැසිරීම් වලට බලපාන අතර ආර්ථික ප්‍රකෘතිය අඩාල කරයි.

2.ක්ෂණික පැවැත්මේ අවශ්‍යතා කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න

බොහෝ කුටුම්භයන් තවමත් අත්‍යවශ්‍ය දෑ සහ ණය ආපසු ගෙවීමට ප්‍රමුඛත්වය දෙමින් දිගු කාලීන ආර්ථික වාසි අත්විඳීමට හෝ ආයෝජනය කිරීමට කුඩා ඉඩක් ඉතිරි කරයි.

*නිගමනය

ශ්‍රී ලංකාවේ උද්ධමනය පහත වැටීමෙන් ලැබෙන ප්‍රතිලාභ නොමැතිකම හුදෙක් සාර්ව ආර්ථික සාධක නිසා නොව පද්ධතිමය අකාර්යක්ෂමතා, ප්‍රමාද වූ ප්‍රතිපත්ති බලපෑම්, ව්‍යුහාත්මක දුර්වලතා සහ සමාජ විද්‍යාත්මක බාධකවල එකතුවකි. ආර්ථික ස්ථායීකරණයේ ප්‍රතිලාභ ජනතාවට දැනෙන්නට නම්, අවධානය යොමු කළ යුත්තේ:

*මිල අඩු කිරීමට සැපයුම් දාම ශක්තිමත් කිරීම.

*නිවාස සඳහා ආදායම් උත්පාදන අවස්ථා වැඩි දියුණු කිරීම.

*සාධාරණ ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කිරීම අසමානතාවය ආමන්ත්‍රණය කරන සහ ආයතන කෙරෙහි විශ්වාසය නැවත ගොඩනඟයි.මෙම මූලික හේතූන් ආමන්ත්‍රණය කිරීම උද්ධමන සංඛ්‍යාලේඛන වැඩිදියුණු කිරීම ශ්‍රී ලාංකීය ජනගහනය සඳහා ප්‍රත්‍යක්ෂ ප්‍රතිලාභ බවට පරිවර්තනය කිරීමට උපකාරී වනු ඇත. 

ආර්ථික තත්ත්වය දෘශ්‍යමාන කරන ප්‍රස්ථාර හතරක් 

1.කාලයත් සමඟ උද්ධමන අනුපාතය: උද්ධමනයේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක් පෙන්නුම් කරයි.

2.කාලයත් සමඟ මිල මට්ටම්: උද්ධමනය පහත වැටෙන අතර මිල ගණන් සාපේක්ෂව ඉහළ මට්ටමක පවතින බව පෙන්නුම් කරයි.

3.කාලයත් සමඟ ආදායම් මට්ටම්: මිලදී ගැනීමේ ශක්තියට බලපාන සැබෑ ආදායම්වල අඩුවීම ඉස්මතු කරයි.

4.කාලයත් සමඟ ධන පරතරය: වැඩිවන අසමානතාවය පිළිබිඹු කරමින් ආදායම් කණ්ඩායම් අතර වැඩෙන විෂමතාව පෙන්නුම් කරයි.

උද්ධමනය අඩුවීමේ ප්‍රතිලාභ මිනිසුන්ට තවමත් දැනෙන්නේ නැත්තේ මන්දැයි මෙම ප්‍රස්ථාර මගින් පැහැදිලි වේ.

👉 ප්‍රසන්න විජයසිංහ…