පුරාණ ග්‍රීක කාසිවල ඉතිහාසය:

පැරණි ග්‍රීක කාසිවල ඉතිහාසය නවෝත්පාදනය, දේශපාලනය, කලාව සහ සංස්කෘතිය පිළිබඳ සිත් ඇදගන්නාසුළු කතාවකි. හුවමාරු මාධ්‍යයක් ලෙස පමණක් නොව ප්‍රචාරක, කලාත්මක සහ ආගමික ප්‍රකාශන මාධ්‍යයක් ලෙසද සේවය කරමින් ග්‍රීක ලෝකයේ ආර්ථික හා දේශපාලන භූ දර්ශන හැඩගැස්වීමේදී කාසිකරණය ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය.

• කාසි නිෂ්පාදනයේ ආරම්භය (ක්‍රි.පූ. 7 වැනි සියවස)

ප්‍රථම ග්‍රීක කාසි නිපදවා ඇත්තේ ක්‍රිස්තු පූර්ව 600 දී පමණ නූතන තුර්කියේ පිහිටි ලිඩියා ප්‍රදේශයේ ය. මෙම මුල් කාසි ඉලෙක්ට්‍රම් වලින් සාදන ලද අතර එය ස්වභාවිකව රත්‍රන් සහ රිදී මිශ්‍ර ලෝහයකි. ලිඩියා හි ක්‍රොයිසස් රජු (ක්‍රි.පූ. 595-546 දක්වා රජකම් කළ) බොහෝ විට පුරාණ ලෝකයේ ඉතා බලගතු වූ ප්‍රථම පිරිසිදු රන් රිදී කාසි හඳුන්වාදීමේ ගෞරවය හිමි වේ.

කෙසේ වෙතත්, කාසි නිෂ්පාදනය පිළිබඳ අදහස ඉතා ඉක්මනින් ග්‍රීක නගර රාජ්‍යයන් වෙත ව්‍යාප්ත වූ අතර ක්‍රි.පූ. 7 වැනි සියවස වන විට ග්‍රීක ලෝකය ඔවුන්ගේම කාසි නිෂ්පාදනය කිරීමට පටන් ගත්හ. Aegina (Saronic Gulf ප්‍රදේශයේ පිහිටා ඇති) නගර රාජ්‍යය කාසි මින්ට් කළ ප්‍රථමයෙන් එකක් ලෙස සැලකේ. කැස්බෑ සංකේතයක් සහිත Aeginetan ප්‍රාන්තරය මධ්‍යධරණී මුහුද පුරා පුළුල් ලෙස සංසරණය වූ සහ පිළිගත් කාසියක් බවට පත් විය.

2. නගර-රාජ්‍ය කාසිවල නැගීම (ක්‍රි.පූ. 6-5 වැනි සියවස):

ක්‍රි.පූ. 6 වැනි සියවස වන විට බොහෝ ග්‍රීක නගර රාජ්‍යයන් තමන්ගේම කාසි සකස් කිරීමට පටන් ගත්හ. මෙය විප්ලවීය වර්ධනයක් විය, එය නගර-රාජ්‍යයන්ට ඔවුන්ගේ ආර්ථිකයන් කෙරෙහි වැඩි පාලනයක් ලබා දුන් අතර කාසිවල නිරූපණය කර ඇති සංකේත හරහා ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවය ප්‍රකාශ කිරීමට ඔවුන්ට ඉඩ සලසයි. ඇතන්ස් යනු වඩාත් ප්‍රසිද්ධ මුල් කාසි නිෂ්පාදකයෙකු වූ අතර, ඇතන්ස් බකමූණ කාසිය (ඇතීනා දේවතාවිය සහ බකමූණෙකු ඇතුළත්) නගරයේ සංකේතාත්මක සංකේතයක් බවට පත් වූ අතර ග්‍රීක ලෝකය පුරා පුළුල් ලෙස බෙදා හරින ලදී.

සෑම නගර රාජ්‍යයකටම ස්වකීය ටංකන පද්ධතියක් තිබූ අතර, බොහෝවිට ප්‍රාදේශීය දෙවිවරුන්, වීරයන් හෝ බලයේ සංකේත ඇතුළත් මෝස්තර වලින් සමන්විත විය. උදාහරණයක් වශයෙන්:

කොරින්ති නගරයේ සංකේතයක් වූ පෙගසස් නම් පියාපත් සහිත අශ්වයා ඇතුළත් කාසි ටංකනය කරන ලදී.

Iවන ඩයොනිසියස්ගේ පාලනය යටතේ සිසිලි දූපතේ සිරකූස් විසින් ඩොල්ෆින් සමඟ Arethusa, nymph ගේ රූප සහිත විශිෂ්ට කාසි ටංකනය කරන ලදී.

එෆීසස් නගරයේ ආගමික ජීවිතය තුළ ඇයගේ වැදගත්කම පෙන්නුම් කරමින් එහි කාසිවල ආටෙමිස් දේවතාවිය නිරූපණය කළේය.

රාජ්ය (රන් හෝ රිදී කාසියක්) බොහෝ නගර-ප්රාන්තවල මුදල් ඒකකයක් බවට පත් විය. පර්සියානුවන්, ඊජිප්තුවරුන් සහ ෆීනීෂියානුවන් වැනි ග්‍රීක නගර රාජ්‍යයන් සහ විදේශ බලවතුන් අතර වාණිජ හා හුවමාරුව පුළුල් කිරීමට දායක වෙමින් කලාප හරහා භාවිතා කළ හැකි ප්‍රමිතිගත මුදල් ආකෘතියක් ලබා දුන් බැවින්, කාසි වෙළඳාම පහසු කිරීමට උපකාරී විය.

• කාසිවල සම්භාව්‍ය කාලය සහ ව්‍යාප්තිය (ක්‍රි.පූ. 5-4 වැනි සියවස):

ක්‍රි.පූ. 5 වැනි සියවස ග්‍රීක කාසි සඳහා ස්වර්ණමය යුගයක් සනිටුහන් කළේය, විශේෂයෙන් පර්සියානු යුද්ධ (ක්‍රි.පූ. 490-479) ජයග්‍රහණයෙන් පසුව ඇතන්ස්හි නැගීම සමඟ. ලෝරියන් හි පොහොසත් රිදී පතල් සහිත ඇතන්ස්, පුරාණ ලෝකයේ වඩාත්ම වැදගත් සහ පුළුල් ලෙස සංසරණය වූ කාසිවලින් එකක් බවට පත් වූ ඇතීනියානු ටෙට්‍රාඩ්‍රැක්ම්, විශේෂයෙන් විශාල කාසි ටංකනය කිරීමට පටන් ගත්තේය. මෙම කාසිවල ඉදිරිපස පැත්තේ ඇතීනාගේ හිස සහ පිටුපසින් බකමූණ නිරූපණය කර ඇති අතර එය ප්‍රඥාව සහ නගරයේ බලය සංකේතවත් කරයි.

මෙම කාලපරිච්ඡේදය තුළ කාසි නිෂ්පාදනය නගර-රාජ්‍යවල දේශපාලන හා සංස්කෘතික බලයේ පිළිබිඹුවක් ද විය. කාසි වෙළඳාමේ පමණක් නොව ප්‍රචාරක කටයුතු සඳහා ද භාවිතා කරන ලද අතර, පාලකයන්ගේ අධිකාරය සහ නගරවල කීර්තිය ශක්තිමත් කරයි. මෙම නිර්මාණ බොහෝ විට නිරූපනය කළේ නගරයේ ජයග්‍රහණ හෝ දිව්‍ය අනුග්‍රහය හා සම්බන්ධ දෙවිවරුන්, වීරයන් සහ සිදුවීම් ය.

මෙම කාලය තුළ යුද්ධයේදී කාසි භාවිතය වඩාත් වැදගත් විය. හමුදාවන් සොල්දාදුවන්ට කාසි ලෙස ගෙවීමට පටන් ගත් අතර කුලී හේවායන්ට බොහෝ විට ඉඩම් හෝ භාණ්ඩ වෙනුවට කාසිවලින් වන්දි ලබා දෙන ලදී. මෙය විශේෂයෙන්ම මධ්‍යධරණී මුහුද හරහා සහ ඉන් ඔබ්බට ව්‍යාපාර සඳහා කුලී හමුදා යොදා ගැනීම හරහා ග්‍රීක බලපෑම ව්‍යාප්ත කිරීමට පහසුකම් සැලසීය.

👉ප්‍රසන්න  විජයසිංහ ...